Założycielem zakonów franciszkańskich jest św. Franciszek z Asyżu (1182 - 1226). Był on synem bogatego kupca Piotra Bernardone. Pod nieobecność Ojca, który wyjeżdżał za granicę w celu zakupienia nowych tkanin, matka Pica Bernardone na Chrzcie świętym nadała Franciszkowi imię Jan. Jako młodzieniec prowadził życie beztroskie. Marzył o rycerskiej sławie, chętnie wiec wziął udział w 1202 roku w bitwie Asyżan z mieszkańcami sąsiedniego miasta Perugii, co skończyło się dla niego krótką niewolą. Wróciwszy chory do domu, przeżył wielki przełom duchowy. Zerwał z tym wszystkim, co dotychczas było treścią jego życia, oddając się całkowicie Bogu.

Usłyszawszy polecenie Chrystusa ukrzyżowanego:

"Franciszku, idź i odbuduj mój kościół, gdyż popada w ruinę!",

odrestaurował własnymi rękami kilka zniszczonych kościołów w okolicy Asyżu, m.in. Porcjunkulę i kościół św. Damiana. Pozbywając się wszystkiego, co posiadał, żył odtąd jak pustelnik.

W 1208 roku w położonym koło Asyżu kościółku Matki Bożej Anielskiej, zwanym Porcjunkulą, uświadomił sobie, iż Bóg wzywa go do duchowej odnowy Kościoła. Środkiem do tego ma być ewangeliczne życie w ubóstwie i apostolstwo, na wzór Chrystusa i Apostołów. Odziany w zgrzebny habit, przepasany sznurem, zaczyna głosić słowo Boże. Przy tym nie zaniedbuje posługi miłosierdzia względem chorych, najbardziej wówczas cierpiących i opuszczonych, mianowicie trędowatych. Dotychczas był sam, często niezrozumiany i wyśmiewany, teraz jednak zaczęli się do niego przyłączać coraz liczniejsi naśladowcy, a także naśladowczynie. W ten sposób stał się założycielem trzech zakonów: braci mniejszych - zwani potocznie franciszkanami (1209), ubogich Pań - siostry klaryskinbsp;(1211) i tercjarzy - Franciszkański Zakon Świeckich (1221). Św. Franciszek nie przyjął święceń kapłańskich, a jedynie diakonat. W skład wspólnoty jego naśladowców wchodzili zarówno kapłani, jak i świeccy.

We wrześniu 1224 r. podczas pobytu na górze La Verna Franciszek otrzymał stygmaty na dłoniach, stopach i na boku. Jest to pierwszy w historii udokumentowany fakt stygmatyzacji. Zmarł 3 października 1226 roku w Porcjunkuli. 15 lipca 1228 r. kanonizował go w Asyżu papież Grzegorz IX.

CHRONOLOGIA WAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ Z ŻYCIA ŚW. FRANCISZKA Z ASYŻU